‘Defensie belangrijke schakel in relanceplan’
Het personeel, covid-ondersteuning, relance en cyber. Ziedaar de prioriteiten van minister Ludivine Dedonder (PS) voor het leger. Bijstand aan de natie staat voorop.
Peter De Lobel
Donderdag 5 november 2020 om 16.55 uur
Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) ziet een belangrijke rol voor het leger in de strijd tegen Covid-19. belga
Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) legt in haar beleidsnota de klemtoon op personeel, eerder dan materieel. Tegen het einde van de legislatuur wil ze ‘meer dan 10.000’ nieuwe rekruten aanwerven. Die moeten bovendien terechtkomen in een statuut met een hogere verloning en betere werk-privébalans. Een externe audit moet de loonverschillen met de politie in kaart brengen en situaties wegwerken waarin agenten en militairen dezelfde taken uitvoeren voor een verschillend loon. Militairen krijgen ook meer zeggenschap over hun loopbaan. Periodes waarin ze beschikbaar moeten zijn voor operaties of training zullen beter gepland worden, en ze krijgen de kans tijdelijk aan een ‘lagere intensiteit’ te werken. Militairen die op missie gegaan, zullen ook beter verzekerd worden.
Dat Dedonder de kaart van het personeel trekt is niet onlogisch. De voorbije legislatuur werd voor meer dan 9 miljard euro aan investeringen in materieel beslist: de mijnenjagers, fregatten, drones, landvoertuigen en de F-35-gevechtsvliegtuigen. Zowel de socialistische als groene regeringspartners zijn koele minnaars van de F-35, maar op de aankoop wordt niet teruggekomen.
Maar nu knelt de legerbottine bij het personeel, door de grote pensioengolf. Voormalig Chef Defensie (CHOD) Marc Compernol kwam daarom eerder al aanzetten met het cijfer van 10.000 rekruten. Ook zijn opvolger, en voormalige rechterhand, admiraal Michel Hofman zit op die lijn. En nu dus ook de minister. ‘De eerste prioriteit is om voldoende middelen voor het personeel te voorzien’, luidt het in haar nota, evenwel ‘zonder hierbij de infrastructuur, het onderhoud van het materieel, de individuele uitrusting en de operationele voorbereiding te verwaarlozen’.
Van een nood een deugd
Hoe dat budgettair allemaal te bolwerken valt – want van een daling van het ambitieniveau is geen sprake – is niet duidelijk. Compernol mikte destijds op 2 miljard extra. Het kabinet wil nog niet op de nota ingaan voor het parlement de kans heeft gehad om die te bespreken. De kans is groot dat Defensie het zal moeten doen met de middelen die het nu heeft. (En waarop volgend jaar al eenmalig 0,89 procent moet worden bespaard.) Een andere optie is dat er een graantje kan worden meegepikt van de relancebudgetten die via staatssecretaris Thomas Dermine (PS) lopen.
Dedonder hoopt van een nood een deugd te maken. De kans is immers groot dat er nog een hele tijd een beroep zal worden gedaan op Defensie om in de zorg bijstand te verlenen en de gevolgen van de pandemie mee op te vangen. ‘Bijstand aan de natie’ staat voorop, al blijft de minister erbij dat het aantal militairen in de straat wordt afgebouwd.
Tegelijk wil het leger zich presenteren als aantrekkelijke werknemer op een moment dat de economie door diezelfde pandemie zware klappen krijgt en bedrijven allesbehalve massaal aanwerven. ‘Defensie vormt een belangrijke schakel in het bredere post-covid socio-economische relanceplan van de regering’, luidt het daarom in de tekst. Er wordt gekeken naar jongeren die een Stem-richting volgen, maar er is ook ‘bijzondere aandacht voor jongeren die weinig geschoold zijn en die zich in moeilijke omstandigheden bevinden op de arbeidsmarkt’. Die hoeven niet ten eeuwigen dage bij Defensie te blijven. De arbeidsmobiliteit moet omhoog, en ook een latere terugkeer naar Defensie moet interessant worden.
Voorbij cyberdefensie
Naast de bestaande vier componenten (land, lucht, marine en medisch) wil Dedonder een heuse cybercomponent oprichten. De militaire inlichtingendienst Adiv speelt nu al een belangrijke rol voor zowel de binnenlandse veiligheid als de veiligheid van de militairen in operaties. Maar Adiv blijft een inlichtingendienst. Met de cybercomponent lijkt Dedonder een stap verder te willen gaan – er is sprake van om ‘voorbij cyberdefensie’ te gaan. Of dat ook offensieve cyberplannen inhoudt, is nog niet duidelijk. In de inleiding van de tekst is zelfs sprake van een rol voor het Belgische leger in de ‘concurrentie tussen de grootmachten in de ruimte’, maar dat denkspoor wordt niet verder uitgewerkt.
Voor alle missies die zich nog gewoon op aarde afspelen belooft de minister ‘maximale transparantie’, met name over eventuele burgerslachtoffers. Een nagel waar groen en rood al lang op hameren. Het is afwachten hoe ruim dat wordt ingekleurd. De kans is groot dat er uit veiligheidsoverwegingen vooral tekst en uitleg komt achter gesloten deuren. Daarmee is het parlement dan wel op de hoogte, maar de bevolking nog niet.
